Lụt khớp gối - Không thể xem thường

Tràn dịch khớp gối (lụt khớp gối) là tình trạng lượng dịch trong khớp gối nhiều lên, có thể phát hiện dễ dàng trên lâm sàng.

Những bước đi của bạn đột nhiên trở nên đau đớn, khó khăn khiến bạn phải nghĩ tới "có vấn đề gì ở chân mình thế này?" Hình ảnh đầu gối sưng phồng lên sẽ làm cho bạn cảm thấy hoảng hốt và lo lắng. Rất có thể khớp gối của bạn đang bị ngập lụt trong dịch, điều quan trọng nhất lúc này là bạn cần đi khám ngay tại các chuyên khoa xương khớp để được điều trị kịp thời.

 Pseudogout gây tràn dịch khớp gối.

Nhận dạng tràn dịch khớp gối

Tràn dịch khớp gối (lụt khớp gối) là tình trạng lượng dịch trong khớp gối nhiều lên, có thể phát hiện dễ dàng trên lâm sàng. Các dấu hiệu của tràn dịch khớp gối điển hình bao gồm:

Sưng nề: Một bên gối có thể sẽ to hơn bên kia.

Hạn chế vận động khớp: Khớp gối của bạn sẽ bị hạn chế vận động do lượng dịch trong khớp cản trở vận động khớp.

Đau: Tuỳ theo nguyên nhân gây tràn dịch khớp mà có thể sẽ có triệu chứng đau khớp, đôi khi do đau mà bệnh nhân không thể đi lại được.

Nếu không được điều trị, dịch trong khớp gối sẽ làm hạn chế vận động khớp, việc chọc hút dịch khớp nhiều lần làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và nếu có nhiễm khuẩn thì sẽ phá huỷ khớp và có thể ảnh hưởng đến toàn thân bệnh nhân.

Thủ phạm gây tràn dịch khớp gối hay gặp

Chấn thương: Chấn thương các cấu trúc giải phẫu có thể gây đau và gây tràn dịch khớp gối. Một số nguyên nhân chấn thương thường gặp là: gãy xương, rách sụn chêm khớp gối, đứt các dây chằng khớp gối (dây chằng chéo trước hoặc dây chằng chéo sau), tình trạng chấn thương do quá tải khớp gối, thường do tổn thương sụn khớp.

Một số bệnh lý và nguyên nhân gây tràn dịch khớp gối có thể gặp là: Thoái hoá khớp, viêm khớp dạng thấp, nhiễm khuẩn khớp, gout, pseudogout, viêm bao hoạt dịch khớp do nhiều nguyên nhân như: viêm màng hoạt dịch khớp gối mạn tính hay sau chấn thương... Các dạng nang bao hoạt dịch khớp, bệnh lý rối loạn về tình trạng đông máu, u khớp...

Béo phì là yếu tố thuận lợi gây bệnh: Bệnh thường gặp nhiều hơn ở lứa tuổi trên 55, rất có thể sự thoái hóa theo quá trình tự nhiên của khớp là yếu tố tác động đến bệnh lý này. Bên cạnh đó, người ta cũng nhận thấy những người tham gia nhiều vào các hoạt động thể thao có nguy cơ chấn thương nhiều hơn, đặc biệt là những môn thể thao liên quan đến các chuyển động đột ngột của khớp như bóng đá, bóng rổ... Đặc biệt, thừa cân - béo phì làm trọng lượng cơ thể quá lớn sẽ làm quá tải khớp gối, đặc biệt làm tăng nguy cơ vi chấn thương cho các thành phần của khớp, trong đó có sụn khớp, vì vậy làm tăng nguy cơ thoái hoá khớp, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tràn dịch khớp gối.

Chữa trị tràn dịch khớp gối có gì đặc biệt?

Trong trường hợp bệnh đang ở giai đoạn đầu tiên, biện pháp nội khoa được ưu tiên hàng đầu, đó là sử dụng các thuốc giảm đau, trong một số trường hợp, triệu chứng đau hơn mức chịu đựng của bệnh nhân. Bác sĩ có chỉ định dùng kháng sinh khi có nguy cơ hoặc đang bị nhiễm khuẩn. Các thuốc kháng viêm corticosteroids có thể sử dụng đường miệng hoặc tiêm trực tiếp vào khớp gối. Tuy nhiên, corticoids có một số tác dụng phụ, vì vậy phải được kê đơn và theo dõi điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa.

Nếu tình trạng bệnh nặng nề, cần phải điều trị phẫu thuật và các can thiệp xâm lấn như:

Chọc hút dịch khớp: Chọc hút dịch khớp nhằm giảm áp lực, đồng thời có thể kết hợp điều trị tiêm corticoid. 

Nội soi khớp: Nội soi khớp có giá trị chẩn đoán nguyên nhân của tràn dịch khớp và có thể kết hợp điều trị như sửa chữa các thương tổn sụn, dây chằng hay tổn thương thoái hóa khớp.

Thay khớp: Trong trường hợp tổn thương thoái hóa khớp gối.

Bí quyết phòng bệnh

Dịch trong khớp gối thường gặp do tình trạng bệnh lý mạn tính hoặc chấn thương. Để phòng ngừa và phát hiện sớm tình trạng tràn dịch khớp gối, bạn cần thực hiện một số công việc sau:

Kiểm soát tốt các bệnh lý mạn tính như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp hay gout.

Dùng thuốc theo đơn để điều trị các bệnh lý nguyên nhân, đeo nẹp gối khi cần thiết theo yêu cầu điều trị.

Tập khỏe khối cơ đùi. Cơ đùi khỏe là yếu tố quan trọng hỗ trợ cho vận động khớp gối. Nếu cơ đùi yếu thì gối nhanh bị mỏi, dễ chấn thương. Cơ đùi khỏe giúp cho hoạt động gối được tốt hơn.

Tập các bài tập mềm dẻo cho gối. Nếu bạn hơi quá cân nặng, cần tập luyện để giảm cân, bạn cần lựa chọn một bài tập mà khớp gối của bạn không phải chịu quá nhiều tải trọng khi bạn tập, ví dụ như tập thể dục nhịp điệu dưới nước hay bơi...

Tự chăm sóc khi bị tràn dịch khớp gối

- Nghỉ ngơi. Tránh việc đi lại tỳ chân vì có thể làm tăng tình trạng tràn dịch và đau.

- Chườm đá và kê cao chân: đặc biệt có tác dụng tốt đối với những trường hợp tràn dịch do chấn thương. Kê chân cao giúp cho việc tuần hoàn chân được tốt, tránh được tình trạng sưng nề.

- Điều trị giảm đau. Sử dụng một số thuốc giảm đau thông thường theo sự tư vấn của bác sĩ để cải thiện triệu chứng.

Theo ThS. Trần Trung Dũng, Sức khỏe và đời sống